دیسپاچینگ چیست؟

یکی از مهمترین فراسنج‌های کنترلی شبکه، فرکانس است که تغییرات آن نمایانگر تغییر در فرایند تولید و مصرف است و به همین مناسبت از عوامل بسیار مهم در بهره‌برداری و کنترل وضعیت شبکه است. در بهره‌برداری شبکه، اطلاعات مربوط به فرکانس شبکه باید به‌صورت لحظه ای ثبت گردد و این بدان معنی است که حجم وسیعی از این اطلاعات در یک محدوده زمانی باید ثبت و مورد بررسی قرار گیرد. لازم به توضیح است که تغییرات فرکانس بیش از مقدار نامی آن افزون‌ بر وارد آوردن صدمات به تاسیسات شبکه برق رسانی، بر وسایل مشترکان برق نیز اثرات زیانباری خواهد داشت هم‌چنین در صورتیکه فرکانس شبکه در حد مطلوب و مجاز کنترل نگردد موجب عدم پایداری و حتی فروپاشی شبکه خواهد شد.

در شبکه‌های قدرت در صورتیکه به دلایلی همچون قطع خطوط انتقال و یا خروج خود کار واحدهای بزرگ تولیدی، افت ناگهانی فرکانس اتفاق افتد و موجب کاهش فرکانس از حد مشخصی گردد، رله‌های قطع بار فعال شده و بخشی از مصرف را قطع می‌نماید تا تعادل بین تولید و مصرف برقرار گردد.

عملکرد رله‌های اشاره شده زمانی اثر بخش خواهد بود که میزان تغییرات کاهشی فرکانس و ولتاژ در حدی باشد که فرصت لازم (حداقل ۲۵۰میلی ثانیه) را در اختیار رله قرار دهد. زیرا در غیر این صورت رله‌ها عمل نکرده و فرکانس همچنان کاهش می‌یابد تا سرانجام فروپاشی حادث شود. عکس‌العمل سریع در تصحیح فرکانس و ولتاژ شبکه خصوصاً در زمان وقوع حادثه، یکی از عوامل تعیین کننده است.

به‌طور سنتی تصحیح کننده‌های فرکانس عمدتاً نیروگاه‌های آبی مجهز به گاورنرهای سریع هستند که می‌توانند کل توان تولیدی خود را در ظرف چند ثانیه به میزان قابل توجه ای تغییر دهند. تنظیم کننده‌های ولتاژ نیز عمدتاً ژنراتورهای سنکرون مجهز به سیستم‌های AVR می‌باشند که در کسری از ثانیه وارد عمل می‌شوند.

شروع سیستم های مدرن جمع آوری اطلاعات و کنترل (Supervisory Control and Data) یا همان دیسپاچسنگ به اواخر نیمه قرن بیستم بر می گردد. این اصطلاح بعداً تبدیل به نام کلی تر اندازه گیری مقادیر عددی، اندازه گیری وضعیت ها و کنترل از راه دور شد. با بالا رفتن قابلیت مینی کامپیوتر ها بوجود آمد. شبکه قدرت و راهبری آن در شبکه های قدرت سیستم های جمع آوری اطلاعات و کنترل می تواند در ساده ترین فرم یعنی از کنترل کردن یک فیدر توزیع تا پیچیده ترین نوع آن یعنی کنترل تمامی تولید و انتقال و توزیع در یک محوطه وسیع جغرافیایی مورد استفاده قرار گیرد. امروزه بیش از هر زمان نیاز به وجود سیستم های مدرن کامپیوتری مدیریت انرژی احساس میشود.

 

اهداف و شرح وظایف دیسپاچینگ:

١- پایش ، نظارت ، کنترل و حفظ پایداری و بهره برداری بهینه از شبکه انتقال و فوق توزیع

۲- برنامه ریزی قطعی های درخواستی جهت تعمیر ، سرویس ، نگهداری و توسعه شبکه انتقال و فوق توزیع – هماهنگی و نظارت بر تعمیر ، سرویس ، نگهداری و توسعه سیستمهای مخابراتی ( بی سیم )

سلسله مراتب دیسپاچینگ:

از آنجایی که حفظ ایمنی ، پایداری ، برنامه‌ریزی و بهره ‌برداری بهینه از شبکه تولید و انتقال به عهده دیسپاچینگ ملی می‌باشد ، کلیه دیسپاچینگ منطقه‌ای ، نیروگاهها و کلیه پست ‌ها و خطوط ٢٣٠ و ۴٠٠ کیلوولت و نیروگاههای با ظرفیت کمتر از ١٠٠ مگاوات ، با توجه به دستورالعمل شرایط تفویض اختیار از طریق دیسپاچینگ مناطق اعمال می‌گردد.

 

سطح ١ : دیسپاچینگ ملی (System control Center – SCC)

با توجه به اینکه فرکانس یک مفهوم متمرکز بوده و یکی از شاخصهای اصلی پایداری و تعادل بین میزان تولید و مصرف برق می‌باشد ، کنترل فرکانس شبکه به مرکز ملی سپرده شده است . ابزار مرکز کنترل ملی جهت تثبیت فرکانس شبکه ، مدیریت تولید واحدهای بزرگ می‌باشد سیستم دیسپاچینگ ملی با نصب تجهیزات اسکادا در نیروگاه ‌های بزرگ ، ضمن قرائت تولید هر واحد و وضعیت آنها با استفاده از نرم‌افزار‌های کنترل از راه دور تولید نرم‌افزار (AGC ) چه به صورت دستی و یا خودکار بار واحدها را متناسب با فرکانس شبکه کنترل می‌نماید  بدین منظور لازم است که کلیه نیروگاهها و پست‌های توزیع برق با این مراکز ارتباط داشته و اطلاعات آنها دریافت گردد.

 

سطح ٢ : دیسپاچینگ ‌های منطقه‌ای ( Area Operating System – AOC)

دیسپاچینگ منطقه‌ای کنترل ولتاژ و بار شبکه انتقال را بر عهده دارد . با توجه به اینکه ولتاژ یک مفهوم غیرمتمرکز می‌باشد و شبکه انتقال کشور بسیار گسترده می‌باشد ، لذا شبکه انتقال به مناطق کوچکتری تقسیم شده است تا کنترل بار و ولتاژ هر منطقه‌ به صورت غیرمتمرکز انجام گیرد.

هم اکنون شبکه انتقال کشور به شش قسمت تقسیم شده است:‌

١- منطقه شمال شرق که مرکز دیسپاچینگ آن در مشهد می‌باشد. (NEAOC)

۲- منطقه شمال غرب که مرکز دیسپاچینگ آن در تبریز می‌باشد. (NWAOC)

– منطقه جنوب شرق که مرکز دیسپاچینگ آن درکرمان می‌باشد. (SEAOC)

۴- منطقه جنوب‌غرب که مرکز دیسپاچینگ آن در اهواز می‌باشد. (SWAOC)

۵- منطقه مرکزی که مرکز دیسپاچینگ آن در اصفهان می‌باشد. (ESSC)

۶- منطقه تهران که مرکز دیسپاچینگ آن در تهران می‌باشد. (TAOC)

 

سطح ۳ : دیسپاچینگ محلی ( Regional Dispatching Center – RDS )

مراکز دیسپاچینگ محلی به مراکز دیسپاچینگ فوق توزیع معروف هستند و کنترل و بهره ‌برداری از شبکه فوق توزیع را در شهرهای بزرگ به عهده دارند.

محدوده عملکرد این مراکز عبارت است از :

١- کنترل وبهره‌برداری از شبکه ۶۳کیلوولت و نیز پست‌های ۲٠/۶۳ کیلوولت

۲- کنترل و بهره‌برداری از شبکه ١۳۲ کیلوولت و کلیه پست‌های (۳۳ )۲٠/١۳۲کیلوولت واقع در سه منطقه تهران ، مرکزی و جنوب‌ غربی کشور

۳- کنترل و بهره ‌برداری از پست‌های (۳۳ )۲٠/١۳۲کیلوولت که به صورت شعاعی در سه منطقه شمال‌ شرق ، شمال غرب و جنوب ‌شرق قرار گرفته‌اند.

۴- کنترل و بهره‌برداری از طرف ( ۳۳ )۲٠کیلوولت کلیه پست‌های (۳۳ )۲٠/١۳۲کیلوولت در کلیه مناطق.

 

سطح ۴ : دیسپاچینگ توزیع (Distibution Control center – DCC)

این مراکز دیسپاچینگ ، شبکه ١١ ، ۲٠ ، ۳۲ کیلوولت و نیز پست‌ها ٠۴/ ١١ ، ٠۴/۲٠ ، ٠۴/۳۳ کیلوولت را در شهرها مورد بهره ‌برداری و کنترل قرار می‌دهند.

محدوده عملکرد این مراکز به شرح ذیل می‌باشد:

١- کلیه خطوط (١١)۲٠ کیلوولت

۲- تجهیزات فشار قوی داخل پست‌ های ۴٠٠کیلوولت / (١١)۲٠

این مراکز عموما” به اداره اتفاقات یا مراکز حوادث موسوم می‌باشند. در حال حاضر در شهرهای متوسط و بزرگ شبکه فشار متوسط توسط دو یا چند مرکز حوادث یا اداره اتفاقات مورد بهره ‌برداری قرار می‌گیرد.

 

سطح۵: دیسپاچینگ فشار ضعیف

شبکه فشار ضعیف از شینه ۴٠٠ ولت پستهای فشار متوسط تا کنتور مصرف‌کنندگان خانگی توسط نواحی یا مناطق ۴٠٠ ولت تحت نظارت و کنترل قرار می‌گیرد. تعداد این نواحی با توجه به گستردگی و وسعت شهرها ممکن است به ۲٠ نیز برسد.

کنترل آنلاین سیستم دیسپچینگ

یک سیستم چندلایه ای سلسله مراتبی با قابلیت تعریف میزان دسترسی هاست که وظیفه دریافت، پردازش، نمایش و بایگانی اطلاعات از پایانه های راه دور و ارسال فرمان در صورت نیاز را بر عهده دارد. علاوه بر مرکز دیسپچینگ اصلی، مراکز دیگری از قبیل مراکز استانی، مراکز عملیاتی، مراکز میانی و غیره می توانند، سلسله مراتبی باشند و عملیات فیلترینگ اطلاعات یا استفاده و تصمیم گیری در آن سطح را فراهم کنند.

سیستم آنلاین کنترل دیسپچینگ اطلاعات زیر را در اختیار قرار می دهد:

  • دقیق ترین نرم افزار مدیریت مرکزی
  • ثبت تمام فروش با ناوگان و اطلاعات خودرو
  • گزارش آماری را بر روی داده های فروش ایجاد می کند.
  • گزارش های دقیق برای ناوگان / وسایل نقلیه ایجاد می کند
  • گزارشات دقیق فروش پمپ
  • انتقال اطلاعات به مرکز اطلاعات
  • مدیریت سیستم شناسایی خودرو
  • مدیریت سیستم شتاسه مشتری و یا کارت سوخت
  • ارائه گزارشات به فرمت های مختلف (excel,html, txt,pdf ,…)
  • اتصال جایگاه ها به سیستم مرکزی از طریق اینترنت.
  • رهگیری و مدیریت کلیه فروش ناوگان
  • نظارت بر پرکردن غیر مجاز مخزن و وضعیت مخزن.
  • نظارت برکلیه فعالیت های فروش.
  • قابلیت ارائه انواع گزارشات شمال فروش، پمپ، زمان، محصول، تاریخ ، ناوگان و …

با توجه به اطلاعاتی که این سیستم در اختیار قرار می دهد و در بالا به آن اشاره شد به راحتی می توان اطلاعات دقیق مخزن و سوخت درون آن را نظارت کرد از بروز مشکلاتی همچون نشتی مخزن و نفوذ آب به مخزن قبل از بروز حادثه با خبر شد و همچنین اطلاعات دقیق میزان و لیتراژ  فروش را بررسی و به ستاد مرکزی انتقال داد.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *